학술논문
X-ray diffraction camera
Rontgen-diffractiecamera
Rontgen-diffractiecamera
Document Type
Image
Source
Subject
Language
Abstract
Debye-Scherrer-camera op statief met drie stelschroeven, van boven afgedekt met een bodemloze kolf. Toebehoren: veerspanner (h: 12 cm, : 5 cm), gatenpons met twee ponsen, 2 maskers voor belichten van referentiepunten op de fotografische film, 2 gedateerde opnamen (4-6-1942, 24-8-1950), kleine messing conus.
De kolf is van binnen zwart (lichtdicht) geverfd geweest. De kolf diende om het waterstofgas op te vangen en af te voeren, dat van onderen af (lang dun zwart buisje) in het toestel gevoerd werd om de lucht te verdringen (waterstof verstrooid röntgenstraling minder). Voor gebruik van de camera werd eerst de film aangebracht in volkomen duister, want de film was rood-gevoelig. Daarvoor waren een aantal hulpstukken beschikbaar. Eerst werd een gat gestanst in de film (bij een latere methode van film inleggen 2 gaten, vergelijk de beide opnamen) om de straling ongehinderd te laten passeren. Vervolgens werd de film in het huis geplaatst, waarbij een conus (de bewaarde is voor de latere methode van film inleggen) gebruikt werd om het gat in de film te laten corresponderen met het gat in de behuizing. Met de veerspanner werd een ronde plaatveer gespannen en in de filmbehuizing gebracht en achtergelaten. Deze en een tweede met de hand geplaatste veer hielden de film op zijn plaats. Midden in de kamer, waarin de film zich bevond, werd het kleimonster geplaatst. De verstrooide straling kwam zo op de rond de monster geplaatste film terecht. Het verpoederde klei-monster bevond zich in een Lindemann-capillair midden in de röntgen-bundel. Tijdens de opname werd het preparaat met een extern motortje om zijn (verticale) as gewenteld, waarbij het zo gecentreerd moet zijn dat het op de plaats stil bleef hangen. Om het in het donker monteren van de camera te vergemakkelijken, zijn een aantal streepjes fosforescerende verf aangebracht. Met het bewaarde glazen masker werd op te gebruiken films een aantal referentiepunten aangebracht, omdat de film nogal kon rekken en krimpen. Bij de latere montage met twee gaten was dat in principe overbodig, omdat de afstand tussen de gaten een referentie bood. Nog weer later is toch weer een masker (het bewaarde messing exemplaar) gebruikt. Deze beschrijving is gedeeltelijk gebaseerd op mondelinge overlevering door Prof. L. van der Plas uit Wageningen. De röntgenbuizen MB 14439 en 14441 zijn in combinatie met de camera 14440 gebruikt. De röntgen-diffractie-camera volgens Favejee is door ENRAF-Nonius in productie genomen. Dit type camera is gebruikt bij de bodemcartering onder leiding van Van de Marel. Deze opmerkingen zijn gebaseerd op mondelinge overlevering door Prof. L. van der Plas van de vakgroep Geologie en Bodemkunde van de Landbouwuniversiteit, via wie dit instrument in het bezit van het museum gekomen is.
De kolf is van binnen zwart (lichtdicht) geverfd geweest. De kolf diende om het waterstofgas op te vangen en af te voeren, dat van onderen af (lang dun zwart buisje) in het toestel gevoerd werd om de lucht te verdringen (waterstof verstrooid röntgenstraling minder). Voor gebruik van de camera werd eerst de film aangebracht in volkomen duister, want de film was rood-gevoelig. Daarvoor waren een aantal hulpstukken beschikbaar. Eerst werd een gat gestanst in de film (bij een latere methode van film inleggen 2 gaten, vergelijk de beide opnamen) om de straling ongehinderd te laten passeren. Vervolgens werd de film in het huis geplaatst, waarbij een conus (de bewaarde is voor de latere methode van film inleggen) gebruikt werd om het gat in de film te laten corresponderen met het gat in de behuizing. Met de veerspanner werd een ronde plaatveer gespannen en in de filmbehuizing gebracht en achtergelaten. Deze en een tweede met de hand geplaatste veer hielden de film op zijn plaats. Midden in de kamer, waarin de film zich bevond, werd het kleimonster geplaatst. De verstrooide straling kwam zo op de rond de monster geplaatste film terecht. Het verpoederde klei-monster bevond zich in een Lindemann-capillair midden in de röntgen-bundel. Tijdens de opname werd het preparaat met een extern motortje om zijn (verticale) as gewenteld, waarbij het zo gecentreerd moet zijn dat het op de plaats stil bleef hangen. Om het in het donker monteren van de camera te vergemakkelijken, zijn een aantal streepjes fosforescerende verf aangebracht. Met het bewaarde glazen masker werd op te gebruiken films een aantal referentiepunten aangebracht, omdat de film nogal kon rekken en krimpen. Bij de latere montage met twee gaten was dat in principe overbodig, omdat de afstand tussen de gaten een referentie bood. Nog weer later is toch weer een masker (het bewaarde messing exemplaar) gebruikt. Deze beschrijving is gedeeltelijk gebaseerd op mondelinge overlevering door Prof. L. van der Plas uit Wageningen. De röntgenbuizen MB 14439 en 14441 zijn in combinatie met de camera 14440 gebruikt. De röntgen-diffractie-camera volgens Favejee is door ENRAF-Nonius in productie genomen. Dit type camera is gebruikt bij de bodemcartering onder leiding van Van de Marel. Deze opmerkingen zijn gebaseerd op mondelinge overlevering door Prof. L. van der Plas van de vakgroep Geologie en Bodemkunde van de Landbouwuniversiteit, via wie dit instrument in het bezit van het museum gekomen is.