부산대학교 도서관

Türk dış ticaretinin tarihsel arka planı Osmanlı ekonomisinin ilk dışa açılma girişimi olan Balta Limanı Anlaşmasıyla başlamış ancak anlaşma Osmanlı Devleti için ulusüstü ekonomik entegrasyondan çok bir yarı bağımlılık süreci getirmiştir. Devlet düzenindeki çözülmeler ve savaşlar sonucu ekonomisi bozulan ve 1854 yılından itibaren borç almaya başlayan Osmanlı Devleti yabancılara tanıdığı ekonomik imtiyazların da etkisiyle ekonomik çöküş dönemine girmiştir. Bu süre zarfında Osmanlı Devleti başta İngiltere olmak üzere sanayileşmekte olan batılı devletlere çeşitli hammadde sağlayacısı olmuştur. Lozan anlaşması gereği Osmanlı Devletinden kalan yabancılara tanınan ekonomik imtiyazlar 1929 yılına kadar kaldırılamamıştır. Bu durum yeni bir devlet olan Türkiye Cumhuriyeti ekonomisine olumsuz yansımış ve dış ticaretimize zarar vermiştir. Türkiye, cumhuriyetin kuruluşundan 1980 yılına kadar dış ticaret hacminin artırılması için pek çok kez girişimlerde bulunmuş bu çerçevede yasal düzenlemeler ve uluslararası kuruluşlarla anlaşmalar yapılmıştır. 1980 yılındaki 24 Ocak Kararlarıyla birlikte ise dışa açılma gayretleri daha ileri boyutlara taşınmış ihracata dayalı bir ekonomik büyüme modeli benimsenirken dış ticaret liberalleşerek yabancı sermayeye yatırım kolaylıkları sağlanmıştır. Ancak her ne kadar olumlu gelişmeler kaydedilse de dış ticaret açıklarımız devam etmiştir. Bu durumun oluşmasındaki en büyük pay enerji ithalatı ve imalat sanayindeki orta yüksek teknoloji ile yüksek teknoloji ürünleri ithalatıdır. Özellikle elektrik enerjisi maliyetlerinin azalması küresel rekabet için hayati bir anlam taşır ve enerjide sürdürülebilir politikalar ve üretimde inovatif olabilmek bu yüzden çok önemlidir. Çalışma, Türkiye'nin ekonomi politikalarını ve Cumhuriyetten itibaren başlayan ve günümüze kadar olan Türk dış ticaretini belli periyotlar şeklinde betimsel bir yolla ele almaktadır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]