부산대학교 도서관

Giriş: Solunum yolu enfeksiyonları, basit üst solunum yolu enfeksiyonundan (ÜSYE) mortal seyreden alt solunum yolu enfeksiyonuna (ASYE) kadar değişik klinik tablolara neden olabilmektedir. Etkenlerin tespiti için büyük ölçüde laboratuvar testlerinden faydalanılmaktadır. Bu çalışmada, ÜSYE ve ASYE'ye neden olan etkenleri tespit etmede solunum yolu panelinin etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Mayıs 2023-Şubat 2024 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği tarafından ÜSYE ve ASYE ön tanısıyla değerlendirilen 179 hastanın demografik özellikleri, ek hastalıkları ve nazofarengeal sürüntü örneklerinden çalışılan solunum yolu paneli-multipleks RT-PCR sonuçları hasta dosyası ve hastane bilgi sistemi aracılığıyla retrospektif olarak sorgulandı. Bulgular: Çalışmaya alınan 179 hastanın 78'i (%43,6) kadın, 101'i (%56,4) erkekti. Ortalama yaş 48,4±18,3 yıldı. ASYE olan hastaların %32,5'inde (14/43) etken tespit edilirken, ÜSYE olan hastaların %37,5'inde (51/136) etken tespit edildi ve istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmadı. Altmış beş yaş ve üstü olma ve cinsiyetin etken pozitiflik oranı ve türleri ile anlamlı ilişkisi yoktu. Altmış beş yaş ve üstü popülasyonda ASYE görülme oranı anlamlı şekilde daha fazlaydı (p=0,043). ÜSYE olan hastalarda viral etkenler, ASYE olan hastalarda bakteriyel etkenler anlamlı şekilde daha fazla tespit edildi (p=0,019). ASYE olan hastalarda sırasıyla Streptococcus pneumoniae (S. pneumoniae) %18,6 (8/43), SARS-CoV-2 %9,3 (4/43), H. influenzae %6,8 (3/43), influenza A %2,3 (1/43), parainfluenza 3 %2,3 (1/43) oranında pozitif bulundu. ÜSYE olan hastalarda ise sırasıyla S. pneumoniae %13,2 (18/136), SARS-CoV-2 %12,5 (17), influenza A %10,3 (14/136), RSV %2,2 (3/136), H. influenzae %2,2 (3/136), influenza A %1,5 (2/136), coronavirus OC43 %0,7, OC 44 %0,7 ve bocavirus %0,7 oranında tespit edildi. ASYE olan hastalarda eşlik eden hastalıklardan DM, KBH ve SVO anlamlı oranda daha yüksek bulundu (p<0,05). Sonuç: Solunum yolu enfeksiyonları, morbidite ve mortalitenin ilk dört nedeni arasında yer almaktadır ve bakteri, virüs, parazitler etken olabilmektedir. Solunum yolu patojenlerinin moleküler yöntemlerle tanımlanmasına yönelik erişkin ve çocuklarda yapılmış farklı çalışmalar mevcuttur. Çalışmamızda en sık görülen bakteriyel etken S. pneumoniae, viral etken ise SARS-CoV-2 olarak tespit edildi. Solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan viral ve bakteriyel etkenlerin moleküler yöntemlerle hızlı ve duyarlı bir şekilde tespit edilmesi gereksiz antibiyotik kullanımının önüne geçilmesini ve ek hastalığı olan kişilerde gerekli görüldüğü takdirde hızlı bir şekilde antiviral tedavinin başlamasını sağlayacaktır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]